(අ)හිමි සෙනෙහස

තනි තරුවක් අහස් ගැබට වී එළිය විහිදුවද්දී පරිවාර තරු රෑන බලා සිටින්නට විය. සඳ මෝදුවෙමින් පැවති අතර ජනෙල් කවුලු අතරින් ගෙබිම සිප ගන්නා සඳ එළිය දුටු විහාරාට ඇද මතට වී සිටින්නට තරම් සිත අවනත කර ගත නොහැකි විය. විවෘත වූ කවුඑවෙන් ආ සේපාලිකා මල් සුවඳ මුසු වූ මද නළ කාමරයේ මේසය මත තිබූ කඩදාසි කීපයක් විසිරුවා හැරියේය. සුපුරුදු ලෙසම මල් සුවඳත් සමඟම දැනෙන හඳුන් කූරු සුවඳ සමාන සුවඳකොහෙන් එන්නේ දැයි විහාරා ජනෙල් තිරය ඉවත් කර බලා උන්නේ වෙනදා පුරුද්දට මෙනි.

ඇත්තටම මේ සුවඳ මොකක්ද? බහතෝරනවියේ සිටන් සඳ පායා ඇති දිනවල තමාට දැනෙන ඒ සුවඳ කුමක්ද යන්න විහාරාට ගැටඑවක් විය. විහාරා වඩාත් එබිකම්කරමින් සුවඳ එන දිශාවට බෙල්ල දිගු කළාය.

‘‘ලොක්කි, මොකද බෙල්ල දික්කරගෙන? හෙට මොකක්ද වැඩක් බලන්න යන්න තියෙනවා කීවනේ. දැන් දෙගොඩහරියත් පහුවෙන්න ආවා. නිදා ගනින්. මම පාන්දරට කථාකරන්නම්.’’
මවගේ වදනට අවනතව විහාරා තනිතරුව දෙස නෙත් යොමා ඇඳෙහි වකුටු ගැසුණාය. සතියකට පමණ පෙර දී උසස් පෙළ විභාගය අවසන්වුවද පරත් තිඵල එන තුරු නිවසට වී සිටින්නට තරම් විහාරාට සිත් නොදුන්නාය. ඒ තම මව වසර 20ක් පුරාවට තමා දැඩිකරන්නට ගත් වෙහෙස හොඳාකාරව දැන සිටි හෙයිනි.කැදවුම් ලිපි නිවසටම ලැබී තිබිණ. විහාරාට එය පුදුමයක් වුවද තම ජීවිතයේ සිදු වූ පළමු පුදුම සහගත කරුණ එය නොවූ නිසා ඇය ඒ පිළිබඳව සොයන්නට වෙහෙස නොවූවාය. මවගෙන් විමසුවද පිළිතුරක් නොලැබෙන බව විහාරා හොදාකාරව දැන උන්නාය. කල්පනාබරව සිටි විහාරාගේ දෙනෙත් අඩවන් විය.

‘‘මගේ කෙල්ලට දෙයියන්ගේ පිහිටයි. පරිස්සමින් පුතේ. ? බෝ වෙන්න කලියෙන් එන්න බලාපං’’ මව විහාරාගේ හිස අත ගෑවාය.
නගරයේ ආයතනයක ගිණුම් කටයුතු සම්බන්ධව රැකියාවක් ඇයට හිමි විය. කෙසේ හෝ කවුරුන් හෝ තමා වෙනුවෙන් සියල්ල සූදානම් කරන බව විහාරා දැන සිටියේ බොහෝ කල් සිටය. සේවා ස්ථානයේ වරදක් නොවූ අතර ? බෝවන්නට පර්ා ථම නිවසට සේන්දු වීමේ හැකියාව පැවතුණි.
බස් රථයෙන් බැස නිවෙස දක්වා දිවෙන මාර්ගයේ විහාරා ගමන් කරන්නට වූවාය. සෑම තැනකම නිවාස පිහිටා නොමැති මාර්ගය දෙපස වූ ගස්වල සෙවනැලි මද අදුරක් එකතු කරන්නට සමත්ව ඇත. සවස් වී තනිව එන විහාරාට බියක් නොදැනුණාය. විහාරා සමඟම මෙන් අවුරුදු 50 කට පමණ ආසන්න පුද්ගලයෙක් හා තරුණ පිරිමි ළමයෙක් ගමන් කළහ. විහාරා ඇගේ කල්පනාවක ගමන් කරන්නට වූ අතර සුපුරුදු සුව`දක් නැහැයට දැනෙන්නට විය.

‘‘ඉතින් පුතේ කොහොම`ද රස්සාව හොඳ යැ? ’’ අම්මා බෙදා දුන් බත් පත කා කෙටි බිත්තිය මතට වී හිද හුන් විහාරා අසලටම පැමිණ මව විමසුවාය.
‘‘වරදක් නෑ අම්මා. කෝ ඉතින් අම්මා කියනවායැ රස්සාව මට කවුද හොයලා දුන්නේ කියලවත්. ’’ නෝක්කඩු මුහුණින් විහාරා පැවසුවාය.
‘‘ඒක නෙමෙයි ලොක්කියේ, නංගිට පාඩම් වගයක් අහගන්න තියෙනවා කීවා. පොඞ්ඩක් ගිහින් බැලූවා නම්. ’’ අම්මා විහාරගේ පැනයට පිළිතුරු නොදීම මග හැර සිටියාය.

අම්මා තමාගෙන් බොහෝ දේ වසන් කරන්නට වෙර දරන බව විහාරා දැන උන්නද විටෙක ඇගේ සිතට දැඩි පීඩනයක් එකතු කරන්නට සමත් විය. කෙටි බිත්තිය මතට වී අහස දෙසට නෙත් යොමු කළ විහාරාට පෙර පරිදිම තනිතරුව අහසේ බබලනු දිස් විය. සුපුරුදු සුව`ද නැහැයට දැනෙන්නේ දැයි විමසිලිමත් වූවාය. ස‍ඳේ එළිය සේපාලිකා ගහට වැටී සුදු පැහැති මල් අලංකාරව දිස්විය. එකවරම හමා ආ සුළඟ විහාරාගේ කෙහෙරැලි විසිරුවා හරින ලදි.

‘‘ අම්මේ, අදත් අර මනුස්සයයි එයාගේ පුතා වගේ කෙනයි මම එන වෙලාවටම ආවා. ඒත් එයාලා මම එන බස් එකේ එන්නෙත් නෑ. කවුද කියන්න දන්නෙත් නෑ. ’’ සැමදා මෙන්ම විහාරා එදිනද සවසට තමා සම`ගම පාහේ එන පුද්ගලයා හා තරුණයා පිළිබ`දව මවට පැවසුවාය. එහෙත් ඇය නිහ`ඩය.
‘‘අම්මා ඇයි කතා නැත්තේ? අම්මා දන්නවානේ ඒ කවුද කියලා. ’’ විහාරා මවගේ උරහිසින් අල්ලා සෙලෙව්වාය. කල්පනාවක සිටි අම්මා ගැස්සී විහාරා දෙස බැලූවාය.
‘‘මොකක්ද දරුවෝ? ’’
‘‘අම්මේ අර අත්භූත මනුස්සයයි පිරිමි ළමයයි ගැන ඇහුවේ. අම්මා දන්නවා නේද එයාලා ගැන. මට කියන්න. ’’ විහාරා මවගේ දෑසට එබුණාය.
‘‘මම දන්නේ කොහොමද දරුවෝ. ඔය වැඩ ඇරෙන වෙලාවනේ. ඒ මිනිස්සුත් රස්සාවට ගිහින් ගෙදර යන අය වෙන්න ඇති. තනියම එන උඹටත් ඉතින් හො`දයිනේ ඒ මිනිස්සු දෙන්නත් එන එක. ’’ අම්මා ඉවත බලාගෙන පවසා බිත්ති කණ්ඩියෙන් නැගිට ගෙතුළට ගියාය.

අම්මා හරියට අමුතුවෙලා. මම මොකක් හරි ඇහුවොත් ඔහොම්මමනේ. හැමදාම ම`ග අරිනවා. විහාරා සිතන්නට වූවාය. සුපුරුදු ලෙසම කාලය ගෙවෙමින් පැවතුණි. දින සති මාස ගෙවෙන්නට වුවද විහාරාට ඇගේ මවගේ වෙනස්කම ඇරුණු විට අනෙක් කිසිවක් අරුමයක් නොවුණි. රැකියා කටයුතු සාමාන්යෙ ලෙස සිදුවෙද්දී දිනක් විහාරාගේ ජීවිතයට අරුමය කැන්දන ලකුණු රැගෙන එන්නට විය.
‘‘ මිස් විහාරා, ඔයාට පාර්සලයක් තියේ... ’’ පිළිගැනීමේ නිළධාරිනිය උදෑසන කුඩා පාර්සලයක් විහාරා අත තැබුවාය.
‘‘ මට? කවුද ගෙනත් දුන්නේ? ’’ විහාරා විශ්මයට පත්වූවාය.
‘‘ තරුණ පිරිමි ළමයෙක්. නම කීවේ නෑ. මිස් අදුනනවා කියලා කිවා? ’’
‘‘හ්ම්..... එහෙනම් අදුනන කෙනෙක් වෙන්න ඇති. ’’ විහාරා පාර්සලය අතට ගෙන ඒ මේ අත කරකවා බැලූවේ දෙගිඩියාවෙනි.

කවුද මේ.... ඇයි මෙහෙම මට උදව් කරන්නේ? මොකක් නිසාද? විහාරා තම සිතින් විමසූවද සුපුරුදු ලෙස සිතින් එයට පිළිතුරක් නොලැබුණි. කවුරු කුමන අරමුණකින් තමාට එවූ පාර්සලයක් වුවද විහාරා නිවසට යන තුරු එය කුමක්දැයි බැලීම අතපසුකරමින් උන්නාය.
අඳුරත් සමඟ නිවසට පැමිණි විහාරා ඇගපත දොවා ගත්තේ නොසන්සුන් හැඟීමෙනි. ඕනවට එපාවට මෙන් බත්පත කිස අවසන් කරන දියණිය දෙස අම්මා බලා උන්නේ කුමක් වන්නේ දැයි කිසිවක් වටහා ගත නොහැකිවය. කිසිවක් නොවිමසන්නට මව පරෙස්සම් වූ සැටිය.
සුපුරුදු ලෙසම විහාරා නිදහසේ සිටින්නට පරිර ය කළ බිත්ති කණ්ඩිය මත ඉඳ ගත්තේ මෙතෙක් වේලා විවෘත නොකළ කුඩා පාර්සලයද රැුගෙනය. සෙමෙන් විවෘත කළ පාර්සලයේ කුඩා සුභපැතුම් පතක් තිබූ අතර එය විහාරාගේ සිත තවත් කැළඹීමට පත් කළේය. උසස් පෙළ පරාය තිඵල නිකුත් වූ බව දැන උන්නද විහාරාට තමන්ගේ පරගේ තිඵල බලා ගැනීමේ අවකාශය හිමි නොවුණි. එහෙත් උසස් පෙළ විශිෂ්ඨව සමත් ඔබට යැයි ස`දහන් කර එවූ සුභ පැතුම්පත විහාරාගේ සිත සතුටු කරනු වෙනුවට කුහුලින් පුරවන්නට විය. කුඩා බදුන විවෘත කර බැලූ විහාරාට අදහා ගත නොහැකි විය. රන් දම් වැළක් හා අලංකාර මාල පෙත්තක් බහාලූමේ සුරක්ෂිනතව තැන්පත්ව ලාම්පු එළියෙන් හිනැහෙන්නට විය.

‘‘ අම්මා........... ’’ විහාරා හඬ ගෑවාය.
‘‘ මොකද ළමයෝ? ’’ දියණියගේ හැසිරිම් රටාව දෙස විමසිලිමත්ව සිටි අම්මා කිසියම් මොහොතක යමක් සිදුවන බව දැන උන්නාය. විමතියෙන් අතරැදි යමක් දෙස තම දියණිය බලා සිටින බව මව දුටුවාය.
‘‘මොකද දරුවෝ, මොකක්ද ඔය අතේ තියෙන්නේ? ’’ මව විහාරා වෙත ළං වූවාය. කිසිත් නොකී විහාරා තම අත වූ බ`දුන මවට වෙත දිගුකළාය.
‘‘මොකක්ද මේ? ’’ මව දියණියගෙන් පිළිතුරක් බලාපොරොත්තුවෙන් ඇය දෙස බලා උන්නේ තමා වෙත ලබා දුන් පාර්සලය වෙත බැල්මකුදු නොහෙලමිණි.
‘‘ අම්මා, අද කවුද ඔය මාලේ වැඩපොළෙන් ගෙනත් තියලා මට දෙන්න කියලා. කවුද කියලා කියලත් නෑ. පිරිමි ළමයෙක් ගෙනත් දීලා තියෙන්නේ. වෙන මුකුත්ම දන් නෑ මම. විභාගේ පාස් වුණාට සුභ පතලා. ඒත් මම තවම මගේ පරර් තිඵල දන්නෙත් නෑ. මොකක්ද මේකේ තේරුම? ’’ විහාරා සියල්ලටම තම මවගෙන් පිළිතුරු බලාපොරොත්තු වූවාය.
‘‘ කවුද ඉතින් දරුවෝ ඕවා දන්නේ.....? ’’ මව අසරණ වූවාය. ඇය තම දියණිය තමා අතට පත් කළ දේ ලාම්පු එළියට ළං කර බැලූවාය. ගැහෙන අතැගිලි වලින් ගිලිහී යන මාලය පොළොව සිපගද්දී මවගේ නෙතගින් කදුඵ බිඳු කීපයක් ගලා හැලූණු බව විහාරා නොදැක්කේ තනි තරුව දෙස නෙත් යොමා සිටි නිසාය.
‘‘ අම්මා ඇයි මේ? ’’ එකවරම බිත්ති කණ්ඩියෙන් නැගිට නිවස තුළට ගමන් ගන්නා මවගෙන් විමසුවද විහාරාට පිළිතුරක් ලබා දෙන්නටවත් ඈ පර්ද මාද නොවූවාය. විශ්මයෙන් බලා සිටි විහාරා මව සිටි තැන බිම වැටී තිබු මාලට අතට ගෙන සුරැුකිව බ`දුනේ තැන්පත් කළාය.
අනේ මන්දා. මේකේ තේරුම මොකක්ද? අම්මා මගෙන් මොනවා හංගන්න හදනවාද මන්දා..... විහාරා සිතන්නට වූවාය. සැමදා මෙන්ම එදිනද පිළිතුරක් සොයා ගන්නට ඇය අසමත් වූවාය.
විභාගයෙන් උසස් ලෙස සමත්ව සිටි විහාරා රැුකියාවෙන් ඉවත්වන්නට නොසිතුවාය. දින කීපයක් සුපුරුදු ලෙසම ගෙවීයන්නට විය. තමා නිවසට පැමිණෙන විට තමා සම`ග පැමිණි මිනිසුන් දෙදෙනාගේ හදිසි නොපැමිණීම ඇගේ සිත දැඩි ලෙස ව්යා කූලත්වයට පත් කිරිමට සමත් විය. ඇය නොදැනමුත් ඔවුන් දෙදෙනාගේ පැමිණිම සැමදා අපේක්ෂාන කර ඇති සැටියකි. එනිසාම ඔවුන්ගේ නොපැමිණීම සිත වටහා ගත නොහැකි දුකකින් පුරවන්නට සමත්ව ඇත.
‘‘ අම්මා, අදත් අර පිරිමි ළමයයි මාමායි දෙන්නම ආවේ නෑනේ. අසනීපයක්වත්ද දන්නෙ නෑනේ.’’ විහාරා දින කීපයක්ම සවස නිවසට පැමිණ මවට පැවසුවාය. ඇය එය පවසනවිට මව සුසුම් වැල් පා කර හැරියාය. එහෙත් විහාරාට කිසිවක් නොපැවසුවාය.
පෙර ලෙසම ඒ රාතරිාටවයේද තනි තරුව අහසේ බබලයි. මෝරා එන ස`ද ප`ඵව ගෙතුලට එළිය ගෙන එයි. සේපාලිකා මල් සුව`දත් සම`ග සුළ`ග හමා ආ අතර පෙරදි දැනුණු හදුනා ගත නොහැකි සුව`ද පෙර ලෙසම දැනෙන්නට විය. එක්වරම හමා ආ සුළ`ග මේසය මත වූ යමක් බිම ඇද දැමුවේය. විහාරා ජනේලය අසලින් මෑත්ව බිම අත ගා වැටුණු දේ අහුලා ගත්තාය. මාලය සහිත බදුන බිම වැටී තිබු අතර එය මේසය මතින් තබන්නට සැරසුණු විහාරා එහි ඇතු`ඵ පැත්තට වන්නට යමක් ලියා ඇති බව දුටුවේ අහම්බෙනි.
කමලනීට ආදරෙන් අබේගෙන්........
දෙයියනේ අම්මගෙයි තාත්තාගෙයි නම් දෙක. කවුද මේක මට එව්වේ? විහාරාට කිසිවක් සිතා ගත නොහැකි විය.
‘‘ අම්මා .......... ’’ විහාරාට තව දුරටත් සිතේ සියල්ල සිරකර තබා ගන්නට නොහැකි විය. දියණියගේ හ`ඩින් මව කාමරයට පිවිසියේ සිතේ පැවති දෙගිඩියාවෙනි. විහාරා අතරැදි ආභරණ පෙට්ටිය දුටු කමලනී තිගැස්සී ගියාය.
‘‘ අම්මා මට ඇත්ත කියන්න. මොකක්ද මේකේ තේරුම? තාත්තා අම්මාට දීපු මේ මාලේ මට දුන්නේ කවුද? අම්මා අද මට සේරම කියන්න මට තවත් මේවා ගැන හිත හිත විදවන්න බෑ’’ විහාරා මවගේ උරහිසින් සොලවා විමසුවේ සැලෙන හ`ඩිනි.
මව ඇද මතට වැටුණේ අඬාගෙනය. ඈ හැඬුවාය. එහෙත් පිළිතුරක් නොදුන්නාය. බොහෝ වේලාවකට පසු ඇගේ හ`ඩ අවදිවන තුරු විහාරා නිසොල්මනේ බලා උන්නාය.
‘‘ පුතේ, උඹේ තාත්තාට මාව දික්කසාද කරන්න වුණා. ගෙදර ඈයෝ අපේ දීගෙට මනාප වුණේ නෑ. අබේ කසාද බැදපු ළමයෙක් හිටපු ගෑණු මනුස්සයෙක්ව බැ`ද ගත්තා. හැමදාම හැන්දෑවට උඹත් එක්කම ආවේ ඒ දෙන්නා. අබේ අපිව දාලා ගියත් හැමදේම ගැන හොයලා බැලූවා. උඹට රස්සාවක් හොයලා දුන්නා. ආරක්ෂානවට උඹ ළ`ගින්ම හිටියා. එච්චරයි මට කියන්න පුඑවන්.’’ අම්මා ඉකිබිදුම අතරින් පැවසුවාය.
‘‘ එතකොට කෝ දැන් තාත්තා ..........? ’’ විහාරා නෙතට නැඟි කදුඵ නිදහසේ යන්නට ඉඩ හරිමින් විමසුවාය.
එක්වරම කඵ වළාවකින් සඳ වසා දැමුවේය. එහෙත් තනි තරුව අහසේ බබලයි. සඳ එළියක සේයාවක්වත් කාමරයට නොවැටුණි. විහාරා හඬා වැටුණාය.තමා නොදත් රහසක තවත් බොහෝ දේ සැඟව ඇති ඈ දැන උන්නාය. රාත්‍රියේ තමාට දැනෙන ඒ අමුතු සුවඳ ‍මොකක්ද? විහාරාගේ සිත දුකකින්, දෙගිඩියාවෙන් පෙළන්නට විය. මේ කඳුඵ කා වෙනුවෙන් ද?

                                                                                    ******** මිථිලා හේමචන්ද්‍ර ************